De Bagua

Een centraal concept binnen het Chinese gedachtegoed is dat van de Bagua.  Ba betekent acht en gua betekent in deze context symbool.  Het zijn de acht trigrammen – ook wel geschreven als Pa Kua. Deze trigrammen vinden we veelal terug in een bepaalde volgorde, specifiek in de vorm van een cirkel.  Om dit concept beter te begrijpen zullen we een blik werpen op het ontstaan van de trigrammen, hun betekenis en de verschillende volgordes waarin ze voorkomen.  Daarnaast kijken we naar de toepassingsgebieden en waarom het kennen van die Bagua nu zo belangrijk is.

Trigrammen

Om de trigrammen te begrijpen moeten we terug naar het belangrijkste basisconcept van de Chinese kosmologie.  Die van Yin en Yang en de Yijing / I Ching.  Wanneer we yin voorgesteld door de onderbroken lijn en yang voorgesteld door de volle lijn met elkaar combineren kunnen we alle mogelijke permutaties ofwel veranderingen beschrijven die plaats vinden in het universum.  Uit de eerste combinaties ontstaan vier mogelijke antwoorden.  De Si Xiang.  Deze worden oa. gelinked met de vier windrichtingen, de seizoenen of de vier mythologische dieren die verschijnen aan de Chinese sterrenconstellaties.  De grafische weergave van het proces van twee (yin yang) naar vier (si xiang) naar acht (trigrammen) wordt toegeschreven aan Shao Yong.(12,11) Een Chinese kosmoloog, historicus, filosoof en poëet die tijdens de Song Dynastie leefde.  (960 – 1279) [Wikipedia]

Bij verder combineren komen we dus bij drie lijnen, de trigrammen.  Hiervan zijn acht combinaties mogelijk.  Het boek de Yijing staat bekend om zijn 8×8 – 64 hexagrammen waarbij telkens twee trigrammen gecombineerd worden.  Ook hier weer zou Shao Yong verantwoordelijk zijn voor de circulaire schikking van de 64 hexagrammen. (11)  Volgens Moore zou er overigens geen specifieke vermelding gemaakt worden in de Zhou Yi (Yijing) mbt de trigrammen.  Enkel de zeslijnige hexagrammen kwamen aan bod.  De trigrammen zouden hieruit voortgekomen zijn.[11 – p. 32]  De hexagrammen zijn in dit geval dus niet simpelweg een verdubbeling van de trigrammen.  Moore benoemt hierbij overigens de mogelijkheid dat de originele symboliek slechts vijf lijnen zou kennen. Dit kijkend naar de rekenkundige basis en de originele duizendblad stengel methode.  Echter wanneer we kijken naar H. Mesker, die de duizendbladmethode uitwerkt in zijn boek “De I Tjing – Stap voor stap” , wordt hier geen vermelding van gemaakt.(10)

De Yijing wordt beschouwd als een middel om problemen op te lossen, antwoorden te vinden en ziektes te genezen.  Het is de manier om het universum te begrijpen.(3)   De Yijing en daarbij de bagua bieden een basis voor metafysische speculatie (6)  De Yijing voorziet religieuze, ethische en kosmologische verklaringen voor elk hexagram.(1) Want zoals H. Mesker stelt, de Yijing is en blijft in eerste instantie een boek.(8)  Eén die volgens Moore zoals we hem nu kennen, niet op één moment in de geschiedenis is tot stand gekomen maar die een accumulatie is van.  De 64 hexagrammen laten je de dynamica (daarom ook Book of Changes / Boek der verandering) van de kosmos kennen.(7)  De Yijing kan in twee belangrijke onderdelen opgedeeld worden: als eerste de Zhou Yi [1050-771 BC volgens Matthews] die een beschrijving geeft van de 64 hexagrammen, hun namen en betekenis.  Als tweede de commentaren van de Tien Vleugels (Shi Yi).  Het is in dit gedeelte waar we met name toelichting vinden op de trigrammen.  Specifiek in de Shuo Gua, de achtste van de tien vleugels. 

De Shuo Gua presenteert een opvatting van de kosmos volgens de trigrammen en diens correlaties.  Het is de belangrijkste tekst om te onderzoeken mbt de relatie van de trigrammen en de Han kosmologie.   Net zoals we gezien hebben bij de wuxing theorie staat het correlatief denken hier centraal.(15)  Wie meer wil leren over de verschillende soorten correlatief denken  en welke impact dit heeft op classificatieprocessen en divinatie, raadt ik hoofdstuk 6 aan van Matthews.  De trigrammen worden gecorreleerd met verschillende aspecten van de wereld om ons heen.  Niet alleen windrichtingen en natuurlijke fenomenen waarop hun naamgeving gebaseerd is, maar ook familieverbanden, lichaamsdelen, diersoorten, …(7- p.71)  Dat betekent dat net zoals yin yang en de wuxing, de trigrammen een manier zijn tot classificatie van waargenomen fenomenen.  In elk trigram is de onderste lijn de eerste lijn.  Men begint dus te tellen van onderaf.(10,11)  Er is sprake van een opgaande beweging.  Dit geldt eveneens voor de hexagrammen.  De laagste lijn van een trigram correleert met aarde, de tweede met de mens en de bovenste met de hemel.  Het idee dat het belang van de trigrammen pas tijdens de Han dynastie echt tot bloei kwam past daarbij mooi in het plaatje gezien dit de dynastie was waar de belangrijkste kenmerken van de correlatieve kosmologie, yin yang, wuxing, ed… eveneens tot rijping werden gebracht. 

De volgende paragraaf is een overzicht van de acht trigrammen, hun toegekende naam en een greep uit de correlaties die eraan toegekend worden.  Deze correlaties kunnen variëren per tekst maar geven een algemeen beeld van hoe er wordt gekeken naar een trigram.  Wanneer we bv. kijken naar de interpretaties van de trigrammen bij het gebruik van de Yijing, zal deze verschillen naargelang het trigram als bovenste of onderste deel van het hexagram voorkomt.(10)  Context blijft dus altijd een rol spelen.  Net zoals bij het toepassen van de wuxing theorie zal ook hier een zekere mate van flexibiliteit vereist zijn.(15)


Bagua Cirkel

 

De trigrammen worden op een bepaalde manier geordend om zo tot een soort mariniers kompas te komen.  Deze cirkelsgewijze ordening is wat men de bagua noemt.  Die ordening komt in verschillende varianten voor waarvan de voorhemelse en nahemelse ordening de twee meest bekende zijn.  De Xiantiantu en de Houtiantu.  Deze twee varianten worden daarbij in relatie gebracht met de magische vierkanten van respectievelijk de He Tu (Yellow River Diagram) en de Luo Shu (Luo River Document).(12) 

 

Die twee ‘kaarten’ zijn intrinsiek verbonden met de wuxing ofwel de vijf fase theorie met hun geassocieerde cycli van productie (sheng) en vernietiging of controle (ko).  De correlatie tussen de wuxing en de trigrammen zou pas in de 11e eeuw voor het eerst aan bod zijn gekomen in de Yishu Gouyintu.(12)  Dat geldt overigens voor meerdere correlatie mbt de trigrammen en de bagua.  Zoals we gezien hebben in het voorgaande hoofdstuk is de Han dynastie het uitgelezen tijdperk waarbij de trigrammen tot ontwikkeling kwamen gezien deze periode zich eveneens kenmerkte door zaken als yin yang, wuxing, de drieheid van hemel / mens / aarde.  Dat betekent echter niet dat alles meteen met elkaar verbonden werd.  Vaak kwamen dit soort ontwikkelingen in een geleidelijk proces tot stand. 

 

De bagua theorie is een hoeksteen

bij het begrijpen van de

Chinese metafysische theorie. 

 

Veelal in combinatie met de boven vermelde concepten.  B. Wen vergelijkt het bv. met onze periodieke tabel die alle elementen van de gekende natuur in zich heeft.  Zo ook zijn de acht trigrammen de bouwstenen van het bestaan.  Alleen in dit geval niet enkel het fysieke bestaan maar ook het metafysische. 

 

De trigrammen zijn een taal.  Het zijn symbolen die zich onderscheiden door wat ze uitsluiten en door wat ze insluiten.(5-p.31)  De octagon waarin ze worden afgebeeld bevat daarbij de essentie van zowel macro als microkosmos.  Het is de komsische orde, de basis geometrie van de essentiële wetten van het bestaan.(13)  Dat de bagua een prominente plaats inneemt in het Chinese denken onderschrijft ook P. Carus (3-p.509) die de vergelijking trekt met de “Tablet of Destiny” bij de Sumeriërs. 

 

Net zoals alles in de geschiedkundige hoek van het verhaal is ook de bagua en zijn specifieke ordening aan discussie onderhevig.  B. Nielsen benadrukt dat geen enkele grafische weergave van noch de verschillende vormen van bagua, noch die van de He Tu en Luo Shu aan bod kwam voor de Song Dynastie (960-1279 AD). Een mening die ook Needham deelt. Dat geen van deze vier voorkwam voor de Song Dynastie is echter bedenkelijk zoals uit de rest van het artikel zal blijken. Echter vanaf deze tijd werden de twee voornaamste varianten wel toegeschreven aan Koning Wen (Houtiantu) en Fuxi (Xiantiantu).

In wezen zou dat betekenen dat de Xiantiantu (voorhemelse) ouder is dan de Houtiantu (nahemelse).  Iets wat op zich hun naam doet vermoeden.  Fuxi situeert zich immers rond 2953 – 2838 VC terwijl Koning Wen een figuur is uit de Shang Dynastie 1766-1050 VC.(5)   Geschiedkundig blijkt deze stelling echter weinig grond onder de voeten te hebben.    Uit de gebruikte bibliografie lijst van dit artikel kunnen we alvast opmaken dat zowel B. Nielsen als S. Moore het eens zijn met H. Mesker.  Vandaar dat wij er hier voor opteren om als eerste de Houtian Bagua (voorhemelse) te bespreken gezien die geschiedkundig de oudste versie is. P. Carus echter is net zoals vele anderen van mening dat de voorhemelse als eerste kwam.  Dergelijke discussies laten we hier graag achterwege.  Voor wie interesse heeft in de hele discussie hierover raden we aan om de YouTube film van H. Mesker te bekijken “The history of trigram circles: facts, sources and their interpretation.”

Houtian Bagua

De Houtian Bagua ofwel de Na-Hemelse ordening.  Dit is de ordening die het meest gebruikt wordt in verschillende toepassingsgebieden.  Kenmerkend voor deze ordening is dat Vuur en Water tegenover elkaar staan op de Zuid en Noord positie en Hemel en Aarde aan eenzelfde (zij) kant van het diagram staan.  De koppeling aan de kompas punten is typisch voor deze sequentie.

De Houtiantu vinden we reeds terug in de Shifa manuscript van rond 300 BC.(9)  R. Goris (5-p.37) plaats de Daoist Chen Tuan (871-989 AD) bij de ontwikkeling van de Houtiantu terwijl H. Mesker deze figuur correleert met het ontstaan van de Xiantiantu.  Het getal 300 BC doet ons echter niet vreemd aan gezien we in deze tijdsperiode de Shuo Gua situeren.  A. Akkerman wijst erop dat de Shuo Gua de Houtiantu bespreekt die toegekend wordt aan Koning Wen (1112-1050 BC).  Eveneens wijst hij erop dat het de Houtiantu was die onderwezen werd aan het Taixue te Chang’an.   Een uitwisseling van ideeën als onderdeel van de Zijderoute van de 1e eeuw BC.  De toekenning aan Koning Wen is dan ook de meest voorkomende veronderstelling.  Niettemin omdat Koning Wen daadwerkelijk een geschiedkundige figuur is, in tegenstelling tot bv. Fu Hsi – aan wie de Xiantiantu vaak wordt toegekend – die eerder mythologisch van aard is.     B. Wen geeft aan dat de late hemel symboliseert hoe de mens de hemelse en aardse energie kan cultiveren om verandering te manifesteren in het universum.(16-p.27)  J. Read refereert naar deze setting als de materiële bagua die ons toont hoe het proces van verandering en corruptie manifesteert in de wereld ten opzichte van de tijdloze perfectie van de voorhemelse volgorde.  Moore stelt dat de Houtian gaat over wat echt is, de wereld van fenomenen waarin we leven, de wereld die we waarnemen met onze zintuigen. 

Naast het aanwezig zijn van de windrichtingen vinden we de seizoenen.  De richting van de volgorde loopt hier in logische volgorde.  Eveneens in relatie tot wuxing.  Winter / Water [kan] gaat over in Lente / Hout [zhen & Xun] – gaat over in Zomer / Vuur [Li] en zo in de Herfst / Metaal [Dui & Tian].  Wanneer we kijken vanuit de blik van Wuxing valt ons op dat Gen / Berg een doorn in het oog is gezien het als element Aarde naast Kun zou moeten staan.  Echter wanneer we de twee aarde elementen [Kun & Gen] verbinden als as zien we dat dit probleem opgelost wordt.  Leuk weetje daarbij is dat vanuit Taoistisch religieus standpunt het Noord-Oosten de plek was waar demonische krachten de wereld konden binnen dringen.

Een gebied die ritueel diende afgesloten te worden voordat men diensten leverde in de tempel.(11-p.67)  Laat dat net de plek zijn waar men berg, correlerend met onbeweegbaar en grenzen, heeft geplaatst.  Daarbij komt overigens dat men mythologisch gezien stelde dat de aarde opwaarts kantelde richting noord-west en neerwaarts richting zuid-oost.  Mythologie en religie spelen dus zeker een rol bij de setting van de trigrammen.  Iets wat we bv. terug vinden in de tekst: “The western lake of heaven from which the moon rises, proceeding toward the mountain which lies in the Eastern Sea” Waarbij dergelijke plaatsen gecorreleerd zijn aan de lore van goden en godinnen.  In dit geval de mythes van Hsi Wang Mu en Tung Wang Kung.  Of de tekst: “An Eastern island on which stands the tree from which the sun rises, travelling over the Earth toward the West, and the same lake from which the moon arises” die we terug vinden in klassieke literatuur geven allen een indicatie aan het waarom van de volgorde en de verwevenheid met verschillende concepten.

Niet alleen seizoensmatig klopt de richting, ook tijdsgewijs houdt het steek.  De rijzende yang van Zhen naar Xun bereikt haar hoogtepunt op het middaguur Li.  Hout wordt sterker geassocieerd met wind dan met donder.  Idem voor metaal waar de hemel sterker wordt geassocieerd met metaal dan meer.  Metaal geassocieerd met yin kwaliteit wordt dus sterker om het hoogtepunt te bereiken in het water, de nacht en de maan, Kan.  Hier zie je duidelijk de flexibiliteit die het vereist in je denken.  Van Li (middag) naar Kan (middernacht) wordt de yin sterker.  Van vuur naar water doorheen het element metaal.  Maar als we kijken naar Tian als trigram dan zien we dat Tian het ultieme yang vertegenwoordigd.

Wanneer we de familie opstellingen gebruiken zien we dat de bovenkant van xun tot dui de vrouwelijke trigrammen zijn (oudste dochter – middelste dochter – moeder – jongste dochter) terwijl de onderkant van hemel tot donder de mannelijke trigrammen voorstellen.  (vader – middelste zoon – jongste zoon – oudste zoon).

De Houtiantu wordt verder in verband gebracht met de Lo Shu.  De Lo Shu zijnde het magische vierkant wat verscheen op de rug van een schilpad die uit de Rivier de Lo kwam.  Het vierkant die de aarde representeert en de cirkel van bagua erop gelegd die de hemel vertegenwoordigd. 

De Lo Shu gekenmerkt door negen cijfers net zoals de negen provincies van China.   China die in die tijd gezien werd als de gehele gekende wereld en dus de aarde zelf.  De wereld werd geacht vierkant te zijn omgeven door de vier zeeën.  Waarbij er wel eens werd gesteld dat hiermee verwezen wordt naar de zeeën van barbaren die het middelste koninkrijk omringden.(11-p.72)

Dat sommige bronnen zoals P. Carus en B. Nielsen  de houtiantu koppelen aan de hetu ipv de lo shu en dus de  xiantiantu koppelen aan de lo shu, ligt volgens B. Nielsen mogelijks aan één observatie:  Liu Mu beschouwde het diagram met negen cijfers als de He Tu en het diagram met tien nummers als de Lo Shu.

Zhu Xi zou de namen omgedraaid hebben.  In ieder geval vinden we bij de meeste grafische weergaves de He Tu / 10 cijfers terug bij de Xiantiantu en de Lo Shu / 9 cijfers terug bij de Houtiantu.  Gezien de toepassingen van de Luo Shu en die van de Houtiantu beide in het wereldse en praktische veld liggen lijkt me dit aannemelijk.  Zo wordt de Lo Shu in Han China gebruikt als impliciet instrument in de stedenbouwkundige ontwikkeling.(1)  Dit correleert met de invulling van windrichtingen bij de Houtiantu.

Het diagram links laat deze omkering zien:

De linker bagua is de Xiantiantu en wordt gekoppeld aan het magische vierkant van de Lo Shu (9 cijfers)

De rechter bagua is de Houtiantu en wordt hier gekoppeld aan de He Tu (10 cijfers)

Xiantian Bagua 

De Xiantiantu kenmerkt zich door het tegenover elkaar staan van hemel en aarde op de verticale as en het nog steeds tegenover elkaar staan van water en vuur maar dit keer op de horizontale as.

De vroege hemel is gebaseerd op een numerieke volgorde die het ontstaan van de beschaving weerspiegeld.  Dit is de He Tu waar we het eerder over hadden maar dan neergezet in een spiraalvormige beweging.   Een weergave dus van de Daoistische kosmologie.  Het is een weergave van de wetten van de natuur en de wet van tegengestelden.(16-p.24)

De He Tu en daarbij ook de Xiantiantu wordt toegeschreven aan Fu-Hsi (FuXi), een mythologische figuur die zich situeert rond 2952 tot 2836 BC.(5-p.31; wikipedia)

De legende gaat dat een drakenpaard opsteeg uit de gele rivier waar dit patroon op de flank werd weergegeven.  Andere versies was het dan weer in de klei waar de paardenhoeven waren neergekomen.   Dat FuXi een mythologische figuur was bewijst het feit dat hij vaak samen met zijn vrouw Nüwa wordt afgebeeld als zijnde een wezen met een menselijk bovenlichaam maar het lichaam van een slang als onderlichaam.  Uit hun versmelting ontstonden de Han Chinezen (5)  Hij wordt niet alleen gezien als de mythische schepper van het volk maar als de ontdekker van de trigrammen en de oorsprong van de Yijing.(1)  Wederom dienen we hier in gedachten te houden dat men er eveneens van uitgaat dat de koppeling van Hetu en Xiantiantu pas in de Song dynastie plaatsvond. Voor het ontstaan van de Xiantiantu volgorde zelf wijst Moore drie mogelijke kandidaten aan.   De periode net voor de Shuo Gua, de periode van Wei Po Yang bekend om de Cantongqi, een alchemistisch werk en de eerder aangehaalde Chen Tuan die we op de 11e eeuw AD situeren.

Bij de He Tu wordt elk lager nummer (1-5) toegeschreven aan de creatie en elk hoger nummer (6-10) aan de vervolmaking.(16-p.30)  De numerieke basis voor de Xiantiantu is erg kenmerkend.  Iets wat we niet in de Houtiantu terug zouden vinden.(3-p.503&507; 11-p.64)  Net zoals bij de Lo Shu vertegenwoordigen de zwarte bolletjes yin en de witte yang.  Daarbij zou de He Tu een iets sterkere connectie hebben met de wuxing (11-p.102)  Nummers werden toegekend aan elk element.  1-6 aan water, 2-7 aan vuur, 3-8 aan hout, 4-9 aan metaal en 5-10 aan aarde.  Zoals je ziet heeft elk element een yin nummer (even) en een yang nummer (oneven).  Als we kijken naar de bagua zien we dat de connectie met de wuxing volgorde helemaal ontbreekt bij de Xiantiantu terwijl we die wel terug vinden bij de Houtiantu.

De trigrammen van de Xiantiantu zijn zo gerangschikt dat zij een perfecte primordiale balans vertegenwoordigen.(13)  Wanneer men de tegenovergestelde trigrammen samen neemt komt men steevast uit op drie yin en drie yang lijnen.  Met andere woorden het is een weerspiegeling van de ideale wisselwerking tussen yin en yang.(11-p.61) Dit wordt het principe van Pang Tong genoemd waarbij elke yang lijn verandert in een yin en omgekeerd.  Wanneer we de horizontale as (water-vuur) als scheiding nemen zien we dat het bovenste deel zich kenmerkt door de hemel en het onderste door de aarde.  Hemel, wind en Dui in dit geval niet vanuit de betekenis van meer maar van wolken  en mist.  Eveneens zo voor Aarde, berg en Zhen in dit geval niet vanuit de betekenis van donder maar de vertaling van aardbeving.  Je zou kunnen toevoegen dat water – vuur balans de mens voorstelt waarbij het principe van de drie-eenheid hemel-mens-aarde wordt weergegeven.

Toepassingen

Nu we een beter begrip hebben van de bagua en zijn twee voornaamste vormen willen we een kijkje nemen in de keukens waar dit ingrediënt gebruikt wordt en waarom het dus zo belangrijk is om deze basiskennis goed te beheersen.

Allereerst wordt de bagua veelal in verband gebracht met de martial arts Bagua Zhang.   Dit is één van de drie bekende interne vechtsportkunsten.  Met name Taijiquan, Xingyiquan en Baguazhang.  Deze laatste kenmerkt zich door het cirkellopen.  De allereerste basistechniek die we onder de knie dienen te krijgen willen we ook maar beginnen met het aanleren van verdere technieken.  Volgens sommige systemen: de 64 veranderingen of de 8 palmen.(9a) Hier ligt dus een duidelijke link met de Yijing en de trigrammen. 

Deze vinden we overigens ook terug in taijiquan waar men spreekt over de acht jin ofwel de verschillende energieën.  Zo spreekt men over Peng – expansie – trigram hemel of Lu – afbuigen – trigram aarde.  Meer is Cai / ontwortelen; wind is Lie / splijten; Water is An / drukken; vuur is Ji / persen; Donder is Zhou / elleboog en Berg is Kao / schouder. [WDP systeem van Ismet Himmet]  Deze setting is daarbij zo gezet dat tijdens push hands (en dus ook in een gevecht) de bagua dient als een gids voor hoe men gepast kan reageren op de actie van de partner.

Vervolgens kent de bagua verschillende toepassingen binnen het veld van de Chinese geneeskunde.  Een mooi voorbeeld daarvan is de balans methode waarbij elk trigram gekoppeld wordt met een meridiaan.  Zowel de xiantiantu als de houtiantu spelen daarbij een welbepaalde rol.(4)  Hoewel mijn indruk is dat er met name gewerkt wordt met de xiantian bagua vanwege de balancerende setting van de trigrammen, een duidelijk kenmerk van deze setting zoals we hierboven gezien hebben.  Maar de balansmethode is niet de enige methodiek binnen de acupunctuur die gebruik maakt van deze concepten.  Zo is er de welbekende abdominale acupunctuur waarbij in dit geval de Houtiantu geprojecteerd wordt op het abdomen.  Ook hier weer vinden we de koppeling terug met de meridianen.   Deze systemen zijn geen oeroude technieken maar de ontwikkeling van technieken die de bagua inzetten als onderliggende gedachte zijn in volle bloei.  Een ander voorbeeld is binnen de tuina massage waarbij verwezen wordt naar de ‘inner bagua points’ op de palm van de hand.  In dit specifiek geval gaat het over kinder tuina.(3a)  Deze methodiek gebruikt eveneens de Houtiantu.  Andere principes afgeleid uit het inzetten van de bagua en het koppelen daarvan met bv. stammen en takken zijn zaken zoals chronoacupunctuur, de ling gui ba fa of de meer bekende zi wu liu zhu liao.

Eén van de meer bekende toepassingen is uiteraard het vakgebied van Feng Shui. Zeker in het gebruik van het Lo Shu diagram.  Allereerst is het belangrijk te weten dat we vaak uitbreidingen zien van de Bagua naar andere vakgebieden.  De koppeling met de stammen en takken, de wuxing, de vier hemelse dieren, enz….    Als we dan een kijkje nemen naar het instrument bij uitstek van de Feng Shui, nl. de Luo Pan – zien we duidelijk de overeenkomsten.  In de devil valley diagram zoals weergegeven door Moore zien we dezelfde circulaire opstelling.  Een binnenste cirkel met de wuxing, vervolgens stammen, de trigrammen, de lo shu indeling, richtingen, de vier wachters vnl. bekend binnen de esoterische takken.  Leg deze indeling maar eens naast de cirkels van de Luo Pan, dan zie je meteen de gelijkenissen. Het bepalen van een Bazi – de geboortekaart, de ideale oriëntatie van een huis, de planning van een stad, … al deze zaken maken gebruik van de bagua.  Afhankelijk van het doel gebruikt men dan de Xiantiantu of de Houtiantu.  Die laatste bv. voor het uitlijnen van de natuurlijke energie in een omgeving, grafpositionering gebruikt dan weer eerder de voorhemelse.(16-p.27)


Een ander belangrijk gebied van toepassing is die van Chinese magie, het meer esoterische aspect van de Daoistische cultuur. Dat geldt overigens ook voor de alchemie. Er wordt gesteld dat je zonder gedegen kennis van de bagua, deze onderdelen onmogelijk onder de knie kunt krijgen.  Het schrijven van Fu / Talisman is een middel wat op verschillende vakgebieden wordt ingezet.  Of we het nu hebben over feng shui, karma of geneeskunde.  Er is een fu voor elk doel.  Het schrijven van een fu vereist echter een nauwkeurige afstemming met allerlei aspecten van het leven.  Tijdstip, oriëntatie, ritueel, etc…  Allemaal aspecten die nauw verbonden zijn met de kennis van de bagua.  Het is een essentiële vaardigheid van elke magiër waarbij veelal vereist wordt dat men op een diepgaander niveau contact maakt met de trigrammen en niet louter op intellectueel niveau.  Zo heeft elk trigram eveneens een eigen mantra en handzegel.(13)  Eén manier om contact te maken met de inherente energie van een trigram is door erop te mediteren.  Wanneer men wil ingrijpen in spirituele zaken maakt men veelal gebruik van de voorhemelse bagua.  Wil je dit soort praktijken live aan het werk zien dan richt je je best tot een Daoistische tempel.  Wereldse aspecten zoals divinatie, astrologie, Qi Men Dun Jia ed… maken veelal gebruik van de nahemelse versie.

 

Een diepgaand begrip van de Bagua en de trigrammen

is een essentiële vaardigheid van elke magiër.

Ben je gek op de Chinese cultuur?  Wil je jezelf verdiepen in allerlei aspecten zoals vechtsport, geneeskunde, magie, feng shui, filosofie…?  Dan is kennis van de Bagua een must.  Het is oude kennis die in allerlei jasjes gestopt kan worden.  Zelfs binnen het bedrijfsleven wordt het tegenwoordig rijkelijk toegepast.  Teammanagement en strategie zijn twee bekende voorbeelden hiervan.  Niet zo verbazingwekkend gezien de bagua ook geschiedkundig wel eens werd ingezet om oorlogsstrategieën te bepalen. (5)  We weten immers dat ook de wuxing ontstaan is vanuit een meer politiek context en pas in een later stadium zijn intrede deed in de geneeskunde en andere aspecten.(15) Welke kant je ook op wil binnen de Chinese cultuur, de bagua en zijn trigrammen kom je vast tegen.

Bibliografie

1. Akkerman Abraham, Jingkun Shao (2020) The Bagua as an Intermediary between Archaic Chinese Geomancy and Early European Urban Planning and Design.  Journal of Chinese Architecture and Urbanism Vol. 2 Issue 1: 1-23

2. Berschinger Richard (2002) Can Tong Qi.  Het geheim van het eeuwige leven.  Uitgeverij Elmar, Rijswijk; ISBN 90-389-0765-6

3. Carus Paul (1905) The Monist.  Vol.15 No. 4 October, p. 500-554, Oxford University Press

3a. Cheng Lyu ea. (2019) Hidden in the hands—the special inner Bagua acupoints for pediatric massage.  TMR non-drug therapy, vol2, nr. 4, p.142

4. De Vilder Peter (2020) Balansmethode.  Acupunctuur en massage met onmiddelijk resultaat.  Satas s.a. Bruxelles Beglië; ISBN 978-2-87293-225-2

5. Goris Renee (2006) De Yijing van Koning Wen.  Gebruiksaanwijzing voor een succesvol leven.  Uitgeverij Altamira– Brecht, Haarlem; ISBN 90-6963-6565

6. Hayek Matthias (2011) The Eight trigrams and their changes.  An inquiry to Japanese Early Modern Divination.  Japanese Journal of Religious studies 38/2: 329-368; Nanzan Institute for Religion and Culture

7.Matthews William Edward (2016) The Homological Cosmos.  Ontology, epistemology and Ethics in Yi Jing prediction.  Departement of Anthropology, University College London.

8. Mesker Harmen (2017) Interview Harmen Mesker.  Yang Sheng and TCM magazine nr. 4—1e kw. 2017 p. 7-9

9. Mesker Harmen (2021) The history of trigram circles: facts, sources and their interpretation. Yi Tube Channel—You Tube

9a. Montaigue Erle (2004) Baguazhang: The complete system. Moontagu Books Ltd, UK; ISBN 0-949132-07-9

10. Mesker Harmen (2017) I Tjijng.  Stap voor stap.  Uitgeverij AnkhHermes, Utrecht, Nederland, ISBN 9789020213515

11. Moore Steve (1989) The trigrams of Han. Inner structures of the I Ching.  The Aquarian Press; ISBN 0-85030-808-9

12. Nielsen Bent (2014) Cycles and sequences of the eight trigrams.  Journal of Chinese Philosophy 41:1-2 (March-June) p. 130-147

13. Read Jason (2022) Practical Chinese Magick.  Mandrake Press. 

14. Smith Richard J. (2009) The Book of Changes as a Mirror of the Mind: The evolution of the Zhouyi in China and Beyond. International consortium for Research in Humanities, Paper for the 4th International Conference of analytical Psychology and Chinese Culture, Fudan University, Shanghai.

15. Verkamer Tony (2019) Wuxing.  Stichting CNYS-TCM.   Artikel https://www.cnys-tcm.com/wuxing/

16. Wen Benebell (2016) The Tao of Craft—Fu Talismans and Casting Sigils in the Eastern Esoteric Tradition; North Atlantic Books, Berkeley, California; ISBN 9781623170660